sledeća tema »

[Angelina]

**

ĐORĐE KARAKLAJIĆ
(Užice, 24.03.1912 — Beograd, 03.04.1986)


Rođen u Užicu 1912. godine uoči Prvog balkanskog rata. Dečačke i gimnazijske dane Đorđe je proveo u rodnom gradu. Svoju ranu žeđ za muzikom gasio je na sve učestalijim privatnim časovima violine. Po završenoj gimnaziji, došao je u Beograd na studije prava, ali muzika i violina mu i dalje nisu davale mira. Uskoro postaje član studentskog džez-orkestra "Džoli bojs" a onda sledi ono najvažnije i najsudbonosnije: 1933. godine otvaraju mu se vrata Radio-Beograda. Postaje povremeni, honorarni violinista u Narodnom orkestru Vlastimira Pavlovića Carevca.

Saradnja sa ovim bardom naše narodne muzike, kao i sa drugim vrsnim muzičarima i radio-pevačima, za Đorda je bila veoma dragocena. Ubrzo dolazi burna 1941. godina i odlazak u ratno zarobljeništvo, gde provodi pune četiri godine po logorima širom Nemačke. Imao je sreće da tu upozna profesora Predraga Miloševića, istaknutog kompozitora i dirigenta, koji mu je i u tim teškim vremenima pomogao da proširi i obogati svoje muzičko znanje, što će mu kasnije biti od neprocenjive koristi.

Posle oslobođenja 1945. godine, dolazi u Radio-Beograd i zapošljava se u Redakciji narodne muzike. Vremenom postaje i njen urednik, a uporedo počinje i njegov stvaralački rad — kompozitorski, dirigentski i etnomuzikološki. Osniva veliki narodni orkestar Radio-Beograda i grupu pevača, te postaje i njihov prvi dirigent. Okupio je nenadmašnu, "zlatnu" generaciju radio-pevača, kojoj su pripadali: Danica Obrenić, Anđelija Milić, Radmila Dimić, Vule Jevtić i drugi. Vredno i predano sakuplja narodne i gradske pesme, kao i kola, umetnički ih obrađuje, snima ih za radio-programe i našu diskografiju i štampa ih u brojnim zbornicima i zbirkama. Komponovanje muzike za mnoge pozorišne predstave, za filmove i televiziju, za značajne festivale i smotre, kao i njegov angažovani rad u Udruženju i Savezu kompozitora — deo su njegove svakodnevne aktivnosti. Pred kraj radnog veka sa mladalačkom energijom i entuzijazmom oformio je vrsnu žensku grupu "Šumadija" sa kojom je radio i nastupao i kao penzioner, sve do smrti, koja ga je zadesila 1986. godine u Beogradu.

I šta na kraju reći o čoveku i stvaraocu, čije su vitrine ukrasile mnoge nagrade, plakete i priznanja, od kojih je najznačajnija Vukova nagrada? Možda samo ovo: Đorđe Karaklajić je bio i u našem sećanju ostao — istinski zaljubljenik u pravu i lepu narodnu gradsku pesmu kojoj je posvetio ceo svoj život...

Radoslav Graić

Đorđe Karaklajić | RAZGRANALA GRANA JORGOVANA | Za izdavača Ljubiša Stojanović, direktor | Nota 1991, Knjaževac

[Angelina]

*

ĐORĐE KARAKLAJIĆ

100 godina od rođenja Đorđa Karaklajića, kompozitora i dirigenta, muzičkog urednika Radio Beograda

Prvo muzičko obrazovanje Đorđe Karaklajić (Užice, 24.03.1912 — Beograd, 03.04.1986) stekao je u rodnom Užicu. Pevanju ga je podučavao čuveni Andra Lojanica, urednik satiričnog lista "Era". Violinu je učio kod gimnazijskog profesora muzike Čeha Šimeka.

Godine 1931. upisao je Pravni fakultet u Beogradu izdržavajući se od davanja časova i sviranja u orkestrima Jastra, Džoli Bojs i Melodi Bojs. Sa Radio Beogradom je počeo da sarađuje 1933. godine, a 3 godine kasnije upoznaje Vlastimira Pavlovića - Carevca. Bio je to početak jedne plodne i za našu kulturu značajne muzičke saradnje.




Đorđe Karaklajić, kompozitor, dirigent
i muzički urednik u Radio Beogradu.

Za vreme Drugog svetskog rata, Karaklajić je bio u zarobljeništvu u Nirnbergu, gde mu je muzički učitelj bio kompozitor i dirigent Predrag Milošević. Po povratku iz zarobljeništva dolazi u Radio Beograd i ubrzo postaje urednik narodne muzike. Vodio je Mali radio orkestar i bio jedan od osnivača Velikog narodnog orkestra Radio Beograda i ženskog vokalnog ansambla "Šumadija".

Karaklajić je pisao muziku za filmove Puriše Đorđevića, scensku muziku za pozorišne komade Đido, Protekcija i Podvala, za TV dramu Šešir profesora Vujića i radio dramu Vukadin; poznate su njegove kompozicije "Tri narodne igre za orkestar", "Igru za gudački kvartet", i "Basso giocoso" za kontrabas i gudački orkestar. Kao muzikolog posvetio se proučavanju i beleženju izvornog melosa tragajući za lepotom narodne pesme i nastojeći da sačuva od zaborava dragoceno bogatstvo narodnog stvaralaštva. Dobitnik je Vukove nagrade za životno delo, dve plakete grada Beograda i niza drugih priznanja za plodan umetnički rad.

Moj otac Đorđe Karaklajić — priču o svom ocu, poznati filmski i televizijski reditelj Dejan Karaklajić, započinje u stanu u Baba Višnjinoj ulici, za pisaćim stolom za kojim je njegov otac pisao muziku i za jednim starim harmonijumom na kojem bi zatim proveravao zabeleženo nadahnuće. Radio Beograd bio je za celu porodicu drugi dom. Tamo su se, u posleratno vreme hranili, tamo je Dejan kao dečak provodio uz oca dosta vremena, tamo je i sam zakoračio u umetnost zvuka i slike. Prolazeći danas poznatim prostorima Radio Beograda kao što su Fonoteka, Studio XIII i nekadašnji restoran, detalji o ocu i građanskom životu u Beogradu pedesetih i šezdesetih sve su postajali slikovitiji...

RTS | 21.03.2012